Vroeger betekende ‘gisteren’ eenvoudigweg ‘niet vandaag’. Verleden, heden en toekomst bestonden nog niet; het was heden en niet-heden. Je kon vroeger dus zeggen: gisteren ga ik een nieuw berevel kopen. Vandaag de dag zou de toehoorder je bevreemd aankijken of zelfs een vervelende opmerking maken over je taalvaardigheid.
De dag die aan vandaag voorafgaat, dat is nu de gangbare betekenis van ‘gisteren’. Dat lijkt mij een significante verbetering, hoewel mijn scheurkalender me toch weer op het verkeerde been zet. Want wat scheur je af? Het blaadje van gisteren. Tot zover geen probleem.
Misschien moet ik in dit digitale tijdperk even uitleggen wat een scheurkalender is. Een scheurkalender is een boekje (een stapeltje van 365 papiertjes) in een A6-formaat. A6 is een kwart A4. In de rugkant van zo’n boekje bevindt zich meestal een gat (of soms zelfs twee gaten) met behulp waarvan je de kalender aan de wand kunt ophangen. En nu wordt het spannend. Want wat staat op die papiertjes? Dat hangt er vanaf. Op de eenvoudigste uitvoering staat simpelweg de datum; voor vandaag zou dat zijn ‘maandag 10 januari’, al dan niet met het jaartal ‘2022’. Zo’n blaadje scheur je eraf om 00.00 uur of zoveel eerder of later als jou dat het beste uitkomt. Dat scheuren is trouwens soms best wel een lastig klusje als het papier niet een gaatjesperforatie heeft.
Kwaliteitsscheurkalenders zijn niet alleen geperforeerd maar bevatten ook appetijtelijke informatie over uiteenlopende onderwerpen als paarden, gesteenten, taalkunde, biodiversiteit of politiek. Vaak wordt die informatie op de niet onmiddellijk zichtbare achterkant gedrukt. Stel dat de kalender op taalkunde is gericht dan zou je kunnen lezen dat er talloze kunsttalen bestaan met Esperanto, Ido, Volapuk en Solresol als interessante voorbeelden. En op achterkant zou je bijvoorbeeld kunnen lezen dat het vandaag tachtig jaar is geleden dat een aanhanger van Ido een aanhanger van Esperanto met een kruisboog heeft neergeschoten.
Het probleem dat ik aan de orde wil stellen is dat het woord ‘vandaag’ in die tekst op achterkant niet meer klopt. Ik lees dat immers een dag later.
Op maandag 10 januari 2022 is het kabinet Rutte IV beëdigd. Dat is vandaag. Maar morgen is dat gisteren. Ik denk dat ik onze dappere politici deze tekst maar toestuur. Hun motto was de vorige keer ‘Vertrouwen in de toekomst’ en nu is het ‘Vooruitzien naar de toekomst’. Ik stel gratis en voor niets beschikbaar het motto voor Rutte V : ‘Vandaag is gisteren’.